Schrijven: waarom doen we dat eigenlijk nog?

Welkom in 2024: De gemiddelde Nederlander zit dagelijks zes uur achter een scherm, op scholen worden te mobiele telefoons verboden en het handschrift van kinderen wordt met het jaar slechter. De prioriteiten van mensen ligt tegenwoordig eerder bij bereikbaar zijn, dan zorgen voor een goede gezondheid. Als één ding ondertussen wel duidelijk mag zijn, dan is dat het feit dat de hele dag achter de computer zitten, op de Playstation spelen met vrienden of de hele dag Snapchatten met vriendinnen nou niet bepaald gezond is. Toch doet iedereen het. De reden: wat moeten we anders gaan doen? Bij veel mensen roept dit dan ook de vraag op: hoelang blijft het schrijven met pen en papier nog bestaan? Ja, in scholen mag je ondertussen al niet meer rondlopen met een smartphone. Toch blijkt uit meerdere onderzoeken dat de handschriften van kinderen steeds minder goed worden. In deze blog geven we dan ook antwoord op die vragen. Is het überhaupt bijvoorbeeld mogelijk om alles via de smartphone te doen?

Schrijven steeds minder

Als iemand zegt ‘oh, kun je dit even voor me opschrijven?’ dan is de kans groot dat je gelijk de notitie app opent op de telefoon. Althans, dat is wat het merendeel van de Nederlanders ondertussen doet. We schrijven steeds minder en dat begint al bij de allerkleinste van deze wereld. Dit is dan ook de reden waarom juffen en meesters alarm slaan bij de onderwijsinstanties. Ieder jaar wordt het schrijfniveau slechter. De grootste reden; kinderen doen veel minder spelletjes spelen. De tablet is veel te populair geworden. Ouders en verzorgers hebben het tegenwoordig dusdanig druk, dat er amper meer tijd is om te gaan knutselen en te tekenen met de kinderen. Dit is dan ook iets wat op de kleuterschool gelijk wordt gezien. De motoriek van het schrijven leer je namelijk al met het krabellen op een papiertje.

laaggeletterdheid neemt toe

Toch zijn het niet alleen de kinderen, die moeite hebben met het schrijven. In Nederland hebben we namelijk ruim één miljoen volwassenen die last hebben met zowel lezen als schrijven. Deze mensen worden ook wel laaggeletterd genoemd. Doordat ze niet het lees niveau hebben van een vmbo examenklas. Deze problemen gaan dan ook verder dan niet alleen een notitie kunnen schrijven. E-mails beantwoorden, online bankieren maar überhaupt verder groeien in het bedrijfsleven is lastig. De overheid heeft dan ook een gratis belijn opgestart vanuit de Stichting Lezen & Schrijven (0800 – 023 – 4444)

Typen maakt je minder slim

Ja, het typen van bijvoorbeeld een notitie tijdens een vergadering is veel efficiënter dan schrijven met Waterman pen en papier. Dit doordat je onder andere blind kunt typen, terwijl je nog aan het praten bent. In zo’n geval is het ontzettend handig. Toch moeten we niet álles gaan typen. Schrijven zorgt er namelijk voor dat ons brein geactiveerd wordt. Dat werkt heel simpel; doordat het meer moeite kost moet je er ook meer over nadenken. Dit is ook waarom tijdens het leren, het opschrijven van woordjes een hele goede manier is. Je denkt constant na over het woord, plus je bent druk bezig met de spelling ervan. Schrik namelijk niet, maar 40 procent van de mensen zegt dat ze vaak helemaal niet nadenken over de spelling, ze laten het gewoon veranderen door de controle van het programma.

De hersenen werken anders

In Noorwegen hebben ze dan ook een onderzoek gedaan naar de hersenactiviteiten. Dat onderzoek heeft de naam: ‘The Importance of Cursive Handwriting Over Typewriting for Learning in the Classroom’. De belangrijkste conclusies die daaruit wordt getrokken is dat onze hersenen daadwerkelijk een stuk minder actief zijn, tijdens het typen van een tekst. Zo zijn er minder theta-golven in zowel het pariëtale (bovenin het brein) als het centrale hersengebied. The-golven komen voor op het moment dat je creatief bezig bent. Zo heb je ook veel theta-golven tijdens de REM slaap. Het advies van de onderzoekers is dan ook om kinderen op school vooral te laten schrijven. Dit komt volgens hun ten goeden aan de kwaliteit van het leren.

Gaat schrijven ooit verdwijnen?

Nee, zeggen de kenners. Het schrijven zal altijd blijven bestaan. Desondanks zal het wel op een lager niveau zijn. Zo wordt het schrijven van brieven daadwerkelijk verleden tijd. Tegenwoordig zijn er dusdanig veel nieuwe technologieën, dat er steeds efficiëntere en manieren van typen wordt gevonden. Productiviteit blijft uiteraard belangrijk. Desondanks wilt de Nederlandse overheid dat een goed handschrift nog steeds geleerd wordt aan kinderen. Hiervoor moeten niet alleen de scholen een tandje bijzetten. Ook de ouders en verzorgers zullen meer aandacht moeten geven aan het schrijven op jonge leeftijd. Goed kunnen schrijven zal altijd belangrijk blijven.